ប្រវត្តិសង្ខេបអំពី ទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ (valentine day)

ខាងក្រោមនេះជាប្រវត្តិខ្លះៗទាក់ទងនឹងការប្រារព្ធទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់
Saint Valentine (valentinus ឈ្មោះជាភាសាអីុតាលី) ជាឈ្មោះបព្វជិតដែលមានកំណើតនៅក្នុងប្រទេសរ៉ូម នាស.វទី3 នៅក្នុងរាជកាលអធិរាជClaudiusII។ នៅក្នុងប្រវត្តិជនជាតិរ៉ូម៉ាំង ថ្ងៃទី១៤កុម្ភៈ គឺជាថ្ងៃឈប់សំរាកសំរាប់គោរពដល់ព្រះមហាក្សត្រត្រិយានីរបស់ប្រទេសនេះ។ ប្រជាជនរ៉ូមាំុងបានចាត់ទុកព្រះរាជនីថា ជាព្រះជាម្ចាស់តំណាំង អោយនារីទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសនិងជាព្រះជាម្ចាស់នៃអាពាពិពាហ៏ដ៏ស្រស់បំព្រងមួយ។ ពីធីនេះត្រូវបានគេធ្វើភ្ជាប់ជាមួយបុណ្យ Lupercalia ជាបុណ្យធ្វើឡើងសំរាប់បណ្តេញឆ្កែចចកដែលតែងតែមកបំផ្លាញដំណាំនៅតាមឈូងសមុទ្រ និងជាពីធិមួយដែលប្រជាជនធ្វើឡើងសំរាប់សុំអោយដំណាំរបស់គេកាន់តែទទួលបានផលច្រើនជាងឆ្នាំចាស់។
សម័យកាលនោះ ការរស់នៅរបស់កំលោះ និង នារីក្រមុំ ត្រូវបានគេចែកអោយនៅដាច់ពីគ្នានិងតឹងរឹងបំផុត។ ប៉ុន្តែក្នុងថ្ងៃបុណ្យ Lupercalia កំលោះនិងក្រមុំត្រូវបានគេអនុញ្ញាតិអោយជួបគ្នា។ ស្រីក្រមុំជនជាតិរ៉ូម៉ាំងទាំងអស់ត្រូវសរសេរឈ្មោះរបស់ពួកគេដាក់ក្នុងដប និងបណ្តែតតាមទឹក ហើយកំលោះៗជាអ្នកចាំទទួលដបទាំងនោះ។ អ្នកដែលទទួលបានដបទាំងនោះនឹងត្រូវជាគូនឹងនារីដែលមានឈ្មោះក្នុងដបនោះ ។ ជាទូទៅពួកគេបានក្លាយជាគូរស្នេហ៍នឹងគ្នាហើយអាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាបាន។

នៅក្នុងសម័យកាលរជ្ជកាលអធិរាជ claudius II ដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាសម័យបង្ហូរឈាម។ ដោយសារមានការលំបាកក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលអោយប្រជាជន ពិសេសយុវជនចូលរួមធ្វើជាកងទ័ព ព្រះរាជារូបនេះយល់ឃើញថាមូលហេតុដែលធ្វើអោយបុរសៗមិនព្រមធ្វើជាកងទ័ពពីព្រោះតែពួកគេមិនចង់ចាកចេញពីគ្រួសារ និងមនុស្សដែលគេស្រលាញ់។ ខណៈពេលនោះព្រះរាជាបានហាមឃាត់មិនអោយមានការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍និងការភ្ជាប់ពាក្យរវាងកំលោះ និងក្រមុំជនជាតិរ៉ូម៉ាំងទាំងនោះ។ ប្រជាជនមួយចំនួនធំមិនគាំទ្រចំពោះច្បាប់ដែលអធិរាជរូបនេះបានកំណត់ឡើយ។ ដោយសារតែដូចនេះហើយទើបលោកValentine បានលួចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍អោយគូរសង្សារមួយចំនួនដោយសំងាត់។ មិនយូរប៉ុន្មានសកម្មភាពនេះត្រូវបានគេដឹង។ ស្តេចCludius បានចេញបទបញ្ជាអោយប្រហារជីវិតលោកValentine ដោយកាត់យកបេះដូងរបស់គាត់ ដោយចោទពីបទគាំទ្រសាសនាគ្រឹស្តប្រឆាំងនឹងវប្បធម៌របស់ប្រទេស។
ក្នុងអំឡុងពេលឃុំឃាំងលោកValentineបានលួចស្រលាញ់កូនស្រីអ្នកយាមគុកម្នាក់ឈ្មោះ Julia ដែលតែងតែមកសួរសុខទុក្ខលោកនៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង។ មុនពេលកាត់ទោសប្រហារជិវិត លោកValentineបានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់ផ្ញើរទៅនារីដែលគាត់ស្រលាញ់។ ចុងបញ្ចប់នៃសំបុត្ររបស់គាត់បានសរសេរថា From Your Valentine ពាក្យនេះត្រូវបានគេប្រើប្រាស់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ការកាត់ទោសរបស់គាត់ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី 14 ខែកុម្ភៈឆ្នាំ 270 នៃគ.ស ។ ក្រោយពីបញ្ចុះសពរួចរាល់ Julia បានដាំដើមឈើអាល់ម៉ុន (almond) ពណ៌ផ្កាឈូក-blossomed នៅក្បែរផ្នូររបស់គាត់។ សព្វថ្ងៃនេះដើមឈើអាល់ម៉ុងនៅតែជានិមិត្តរូបនៃការស៊ូទ្រាំ សេចក្ដីស្រឡាញ់និងមិត្តភាពមួយ។

បន្ទាប់ពីថ្ងៃប្រហារជីវិត ពិធីបុណ្យLupercalia បានចូលមកដល់ ។ ក្នុងពិធីនោះ មនុស្សដែលមិនជឿសាសនាគ្រឹស្តមួយចំនួនធំបានចូលរួមដែរ ។ ដោយចង់អោយប្រជាជនរ៉ូម៉ាំងមានជំនឿលើសាសនាគ្រឹស្គកាន់តែខ្លាំងនោះ អភិបាលរបស់វិហារសាសនាគ្រឹស្ត បានដាក់បញ្ចូលឈ្មោះលោកValentinesក្នុងដបបណ្តែតតាមទឹក ជាមួយនឹងឈ្មោះរបស់ស្រីក្រមុំជាច្រើនទៀត។ ឈ្មោះលោកValentines ត្រូវបានគេប្រទេះឃើញនៅក្នុងពិធីនោះចាប់តាំងពីពេលនោះមក ហើយអភិបាលគ្រប់គ្រងពិធីបុណ្យនេះ ក៏សំរេចចិត្តប្តូរឈ្មោះបុណ្យ Lupercalia ទៅជាបុណ្យ Saint Valentine’s Day ហើយធ្វើឡើងនៅក្នុងថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ដើម្បីធ្វើការរំលឹកដល់លោកValentine ដែលបានរៀបចំអាពាហ៏ពិពាហ៏ដល់គូស្នេហ៏ដែលស្រលាញគ្នា។ ជាមួយគ្នានេះផងដែរ ការប្តូរឈ្មោះបុណ្យនេះក៏ជាការបង្ហាញថា ការជ្រើសរើសស្រីក្រមុំអោយដល់កំលោះជនជាតិរ៉ូម៉ាំងធ្វើឡើងដោយលោកValentine ដែលជាព្រះនៃសេចក្តីស្រលាញ់។ ចាប់ពីថ្ងៃនោះមក ១៤ កុម្ភៈ ត្រូវបានគេប្រារព្វឡើងជាទិវានៃសេចក្តីស្រឡាញ់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ៕